Muslimoonni Maalif Ka’baa Xawaafan?

Gaafii: Mee akkamitti kaabaa xawaafna, yeroo ka’abaa xawaafnuufii yeroo dhungannullee, yoo ummanni  amantaa biroo tokko gaafii nutti dhiheesse, akkamitti kaabaa xawwaaftan ? maalif dhagatti naannoftan ? maaliif dhagaa dhungattan? Isinillee Rabbii gaditti waan biraa gabbarutti jirtan yoo nuun jedhan maal jennee deebisnaaf? Deebii Rabbiin keenna (Subhaana Wata’aalaa) wanni inni buusee Shari’aa godhee karaa nuuf godhe,...

Nabi Muhammad (SAW) dura ummanni turan shahaadaa haala kamiin jedhan?

gaafii:- anin amantaan koo kiristaana, gaafiin kiyya, namni tokko yeroo gara islaamummaa dhufu jalqaba, shahaadaa qabatuu qaba, shahaadaan Ammoo Allah malee kan dhugaan gabbaramu hin jiru jechuu fi Nabi Muhammad ergamaa tahuu isaa ragaa bahuudha, mee yoo islaamummaan nabi Muhammad dura jiraatte, isaanuu hin dhalannee, akkamitti islaamummaan isaan dura jira jechuu dandeenna ? Deebii:- Ambiyoota,...

dhibee Koleeraa (Cholera)

Koleeraan (/ˈkɒlərə/) gosoota baakteeriyaa Vibrio cholerae tokko tokkoon garaacha xiqqaa keessatti infekshiniidha. Mallattoon dhukkuba kanaa tokkollee kan hin jirre, hamma salphaa, hanga cimaa ta’uu danda’a. Mallattoon inni beekamaan garaacha bishaanii baay’ee guyyoota muraasaaf turuudha. Garaa kaasaa fi maashaaleen dhiita’anis uumamuu danda’a. Garaan baay’ee cimaa ta’uu waan danda’uuf sa’aatii muraasa keessatti bishaan qaama keessaa hir’achuu fi...

Islaamummaan Maali?

Islaam jechuun afaan Arabiffaan of kennuu, ajajamuu, nagaa jechuudha.Amantii Rabbi tokkicha (Allaah) qofa gabbaruu fi Nabiyyii Muhammad (SAW) hordofuudha. Qur’aanni seera ittiin Bulmaataa  Rabbiin ilmaan namaa hundaaf Buuseedha.  Islaam amantii guutuu, jireenya hunda keessatti nama qajeelcha. Hiika Islaamaa Islaam jechuun: ✅ Of guutumaan guutuutti kennuu Rabbii tokkichaaf ✅ Ajajamuu fi ergama Isaa fudhachuu ✅ Nagaa...

Teekinooloojiin har’a Sadarkaa maalii irra jira?

Sadarkaa Teekinooloojiin irra jiruu ٱقۡرَأۡ بِٱسۡمِ رَبِّكَ ٱلَّذِي خَلَقَ Maqaa Gooftaa keetii Isa (waan hunda) uumeetiin dubbisi. خَلَقَ ٱلۡإِنسَٰنَ مِنۡ عَلَقٍ (Isa) nama dhiiga ititaa irraa uume. ٱقۡرَأۡ وَرَبُّكَ ٱلۡأَكۡرَمُ Haala Gooftaan kee hunda irra arjaa ta’een qara’i. ٱلَّذِي عَلَّمَ بِٱلۡقَلَمِ Isa qalamaan (barreessuu) barsiise sani. عَلَّمَ ٱلۡإِنسَٰنَ مَا لَمۡ يَعۡلَمۡ Nama, waan inni hin...

Applikeeshiniiwwan Ergaa Iccitii Jabeenyaan Beekaman

Isin Ergaa Iccitii ta’e waliif erguuf app kam fayyadamtu? Yeroo interneetii fi Bilbiloota Ammayyaawaan guddachaa dhufan, ergaa (messaging) wal jijjiiruun addunyaa guutuu keessatti baay’ee salphate.  Haa ta’u malee, iccitii (security) fi dhuunfa namaa (privacy) eeguuf yaaliin guddaan taasifamee jira. Mee App armaan gadi jiran sadarkaa Iccitii isaanii haa ilaallu isin kana irratti hundaa’uun filachuun Fayyadamaa....

Faalama qilleensaa (Air pollution)

Tarree biyyoota faalama qilleensaatiin Tarreen biyyoota armaan gadii faalama qilleensaatiin biyyoota addunyaa akkaataa giddugaleessa safaramee qindoomina xixiqqoo (PM2.5) maaykiroogiraamii meetira kiyuubii tokkotti (μg/m3) sassaaba. Daangaan Dhaabbanni Fayyaa Addunyaa gorfame meetira kiyuubii tokkotti maaykiroogiraamii 10 ta’us, gatiiwwan qajeelfama biyyoolessaa adda addaas kan jiran yoo ta’u, yeroo baay’ee baay’ee ol’aanaadha. Faalamni qilleensaa rakkoolee fayyaa gurguddoo hawaasa industirii...

Waa’ee tiktok hangam Beektu?

Nama hunda kan to’ate tiktok maali? TikTok dhaabbata gurguddoo marsariitii fi app viidiyoo gaggabaaboo yeroo ammaa addunyaa irratti beekamtii ol’aanaa argate keessaa tokko dha. Tajaajilli isaa viidiyoo gabaabaa, sirna edit salphaa, fi trend ammayyaa irratti hundaa’ee, uummata miliyoona hedduu hawwachaa jira. TikTok kan maatii dhaabbata ByteDance jedhamuuti. ByteDance dhaabbata teknoolojii Chaayinaa yoo ta’u, bara 2012...

waqtiilee (season)

Waqtiin jechuun jijjiirama haala qilleensaa, ikoloojii fi baay’ina sa’aatii ifa guyyaa naannoo murtaa’e irratti hundaa’uun qoqqoodinsa waggaa dha. Lafa irratti, waqtiileen bu’aa walfakkeenya aksiyoonaa orbiiti lafaa naannoo Aduutti garagalee jiruuti. Naannoolee qilleensa qabbanaawaa fi poolaarii keessatti, yeroon jijjiirama cimina ifa aduu fuula lafaa ga’uun kan mallatteeffamu yoo ta’u, garaagarummaan kanaa bineensonni hirriba qorraa akka keessa...

AI jechuun maal jechuudha? Teeknooloojiin AI Waan Akkamiiti?

AI jechuun maal jechuudha? AI jechuun Artificial Intelligence, hiikaan isaa Ogbarruu/Yaada Namoota fakkeessu jechuudha. Akka afaan Oromoo salphaan yoo ibsamu:  Teeknooloojii kompitara ykn meeshalee gara garaa kan ogummaa nama fakkaatu qaban jechuudha. Kana jechuun kompiterri ykn systemiin tokko yaaduu, hubachuu, murteessu, barachuu, rakkoo furuu danda’u. Amala AI maal fa’i? AI’n hojiiwwan hedduu nama fakkaatan raawwata....